«Sočać, kab zamiežnik atrymlivaŭ nie mienš za miascovych». Ajcišnik ździejśniŭ maru i pierajechaŭ u Šviejcaryju
Uładzisłaŭ — Software Engineer, zajmajecca bekend-raspracoŭkaj na Node.js. U 2022 hodzie jon rełakavaŭsia z Biełarusi ŭ Bierlin, pracavaŭ u niamieckim startapie. Paru hadoŭ tamu ŭładkavaŭsia ŭ šviejcarskuju kampaniju z ofisam u Bierlinie, a sioleta pierajechaŭ u Ciurych. Jon raskazaŭ dev.by pra niuansy žyćcia i pracy ŭ Šviejcaryi z biełaruskim pašpartam.

Čamu Šviejcaryja
— U Šviejcaryi da svajho pierajezdu ja byŭ tolki adnojčy. Ale hetaha akazałasia dastatkova, kab zrazumieć, što ja chaču tam žyć. Šalona pryhožaja kraina ŭ samym centry Jeŭropy z vysokim uzroŭniem žyćcia. Hadzinu-dźvie na mašynie, ciahniku — i ty ŭžo ŭ Francyi, Italii, Aŭstryi. Paśla rełakacyi ŭ Hiermaniju ja nie čakaŭ, što ŭžo praz dva hady zmahu pierajechać tudy.
U 2022 hodzie mianie rełakavaŭ u Bierlin niamiecki startap, u jakim ja addalena pracavaŭ kala hoda. Startap raspracoŭvaŭ płatformu dla daktaroŭ i pacyjentaŭ, na jakoj možna zadavać pytańni ab užyvańni miedycynskich preparataŭ. Naprykład, jakaja prymalnaja doza lekaŭ dla dziaciej, jakija mohuć być pabočnyja efiekty. Na płatformie byŭ razumny pošuk, jaki vydavaŭ adkaz na zapyt.
U 2023 hodzie ja zaniaŭsia pošukami novaj pracy. I dziakujučy ŭdałamu źbiehu abstavin prajšoŭ sumoŭje i atrymaŭ ofier ad bierlinskaha ofisa raspracoŭki šviejcarskaj kampanii, jakaja vyrablaje spartyŭnyja rečy. Ja zajmajusia raspracoŭkaj ličbavych rašeńniaŭ, jakija źbirajuć danyja pra tavary ŭnutry kampanii i dastaŭlajuć ich na sajt.
«Ja paznačyŭ 58-65 tysiač jeŭra hros na hod, u vyniku mnie prapanavali 72 tysiačy jeŭra»
Prapanovu pracy ja atrymaŭ praz paŭtara miesiaca sumoŭjaŭ. Kab atrymać ofier, pryjšłosia prajści 5 raŭndaŭ intervju z roznymi siabrami kamandy: z rekrucioram, Hiring Manager, Product Managers. Jašče byŭ Technical Coding Challenge z budučymi kalehami.
Čahości šalona składanaha nie było — davoli zvyčajny farmat intervju dla jeŭrapiejskaj kampanii. Akcent rabiŭsia na tvajoj asabistaj matyvacyi, zacikaŭlenaści ŭ kampanii, soft-skiłach, «cultural fit».
Dadatkova abmiarkoŭvaŭsia ofier. Na pačatku sumoŭja mianie pytalisia pra dyjapazon zarobkaŭ. Ja paznačyŭ 58-65 tysiač jeŭra hros na hod, u vyniku mnie prapanavali 72 tysiačy jeŭra.
Taksama kampanija prapanavała inšyja bieniefity:
- Dostup da ich adukacyjnaj płatformy, kab prachodzić kursy, atrymlivać novyja viedy.
- Pakryćcio vyvučeńnia niamieckaj movy na paŭhoda.
- Hibrydny režym pracy (u ofisie abo doma).
- Kampiensacyja Urban Sport Clubs membership.
- Pryłada Apple dla pracy.
- Biaspłatnaja abo sa źnižkaj kupla brendavych rečaŭ kampanii.
- Mabilny telefon u padarunak.
Na toj momant u mianie nie było karotkaterminovych płanaŭ pa pierajeździe ŭ Šviejcaryju. Ja chacieŭ pažyć u Hiermanii jašče paru hadoŭ, kab vykanać umovy pa naturalizacyi (5 hadoŭ) i padacca na niamiecki pašpart, a tolki potym pierajechać.
Ale ŭ Hiermanii adbyvajucca palityčnyja źmieny i jość ryzyka, što niadaŭna pryniaty zakon ab hramadzianstvie skasujuć i viernuć vosiem hadoŭ zamiest piaci, nieabchodnych dla naturalizacyi. Tamu jak tolki daviedaŭsia, što mianie mohuć rełakavać u Ciurych, vyrašyŭ skarystacca mahčymaściu. Mieniedžary byli «za».
«Kampanii treba davieści, čamu toj ci inšy śpiecyjalist abaviazkova pavinien pierajechać u Šviejcaryju»
U Šviejcaryju prablematyčna pierajechać pa pracy śpiecyjalistam z pašpartami trecich krain (Non-EU). Heta asobny praces, jaki moža zaniać da paŭhoda.
Pa-pieršaje, jość abmiežavańnie na kolkaść śpiecyjalistaŭ z krain, što nie ŭvachodziać u ES, jakich mohuć naniać kampanii ŭ Šviejcaryi.
Kvotu štohod ustanaŭlivaje ŭrad Šviejcaryi. Jana składaje kala 4000 čałaviek na hod (źmianiajecca štohod). Značnuju častku kvoty zabirajuć kampanii nakštałt Google i Microsoft.
Pa-druhoje, kampanija sa Šviejcaryi abaviazanaja davieści, čym unikalny kankretny śpiecyjalist z treciaj krainy, čamu nichto sa Šviejcaryi i ŭsiaho Jeŭrasajuza nie padychodzić na hetuju pazicyju. Treba čatyry tydni sumović kandydataŭ sa Šviejcaryi i ES i dać poŭnaje abhruntavańnie, čamu nie padyšoŭ anivodny z kandydataŭ. Tolki paśla hetaha možna pasprabavać naniać śpiecyjalista z Non-EU.
Kampanii treba davieści, čamu toj ci inšy śpiecyjalist abaviazkova pavinien pierajechać u Šviejcaryju, i čamu jon nie moža pracavać addalena, naprykład, z Hiermanii. Praz usie składanaści bolšaść arhanizacyj navat nie sumović ludziej ź nie ES. Kampanii, jakija najmajuć ludziej z trecich krain, u Šviejcaryi možna pieraličyć pa palcach.
U maim vypadku ŭvieś praces zaniaŭ čatyry tydni ad padačy zajavy ŭ mihracyjnaje viedamstva Šviejcaryi i atrymańnia vyniku. Kampanija supracoŭničaje z ahienctvam, jakoje pieravozić supracoŭnikaŭ u lubuju krainu. Jany znajuć usie tonkaści pracy ź mihracyjnaj słužbaj. U bolšaści kampanij sa Šviejcaryi takoj mahčymaści niama.
«U zamiežnaha śpiecyjalista dachod maje być paraŭnalny z prybytkam hramadzianina Šviejcaryi na takoj ža pazicyi»
Mnie spatrebiłasia značna mienš dakumientaŭ dla pierajezdu ŭ Šviejcaryju, čym u Hiermaniju. Ad mianie patrabavaŭsia tolki pašpart, skan dypłoma biez adznak i niamieckaja daviedka ab adsutnaści sudzimaściaŭ. Na hetym usio.
Nie treba było paćviardžać ani viedaŭ moŭ, ani svajoj kvalifikacyi. Byli tolki patrabavańni pa dachodach.
U zamiežnaha śpiecyjalista dachod maje być paraŭnalny z prybytkam hramadzianina Šviejcaryi na takoj ža pazicyi. Mihracyjnaje viedamstva sočyć, kab zamiežnik atrymlivaŭ nie mienš za miascovyja.
U Bierlin ja pierajazdžaŭ pa Blue Card EU. Hetaja doŭhaterminovaja viza dla vysokakvalifikavanych śpiecyjalistaŭ. Ale ŭ Šviejcaryi pa Blue Card EU pracavać niamožna. Mnie spatrebiłasia atrymać dazvoł na žycharstva ŭ Šviejcaryi. Tolki niadaŭna zakryŭ usie pytańni ź lehalizacyjaj.
Zarehistravacca na padaču na DNŽ možna adrazu pa pryjeździe ŭ krainu — u toj ža dzień. Praz tydzień-dva treba zdać bijamietryku, jašče praz 3-4 dni DNŽ prychodzić pa pošcie.
Dazvoł na žycharstva zaležyć ad praciahłaści kantraktu i ŭmoŭ pracy. U mianie pastajanny kantrakt. Dla hramadzian trecich krain vydajuć DNŽ na adzin hod i štohod jaho treba padaŭžać. Dla hramadzian ES vydajuć adrazu na 5 hadoŭ.
Kali straciš pracu ŭ Šviejcaryi i nie znojdzieš novaj praz 30 dzion paśla zakančeńnia kantrakta, to ciabie abaviažuć źjechać z krainy.
Darečy, byŭ jašče adzin cikavy momant, kali ja adkryvaŭ rachunak u banku UBS. Supracoŭnica papiaredziła, što mnie niamožna rabić anijakija pieravody, niamožna zdymać hatoŭku, apłačvać pakupki ŭ Biełarusi abo Rasii, kali ja raptam tudy pajedu. Mnie skazali, što kali ja zrablu lubyja finansavyja apieracyi, źviazanyja ź Biełaruśsiu/Rasijaj, buduć prablemy. Jakija prablemy, ja nie ŭdakładniaŭ, ale mianie prasili nie karystacca kartkaj i nie rabić nijakich tranzakcyj u hetych krainach.
«Žyvučy ŭ Ciurychu, ja niedzie kala 56 dzion u hodzie pracuju prosta na padatki»
U kampanii pracuje bolš za 3 tysiačy čałaviek va ŭsim śviecie. Ja znaju niekatorych kaleh ź Biełarusi, Rasii i Ukrainy. Kalehi całkam z roznych krain i kampanija robić vialiki fokus na diversity.
U kampanii hibrydny režym z 2-3 dniami ŭ ofisie, dalej možna pracavać z domu. Pierapracoŭki (jakich vielmi mała) kampiensujucca.
U supracoŭnikaŭ u Šviejcaryi jość 2 tydni vakacyj u časie navahodnich śviataŭ dadatkova da asnoŭnaha adpačynku. Plus jość flexible vacations, kali ty možaš uziać dadatkova dni na ŭzhadnieńnie ŭ vypadku, kali navat uvieś adpačynak užo vyčarpany.
Jość źnižki na abiedy i kavu i źnižki na tavary ŭ kramach partnioraŭ (u asnoŭnym, heta spartyŭny invientar).
Pa-mojmu, uzrovień zarobkaŭ u IT-kampanijach u Šviejcaryi dastatkovy dla kamfortnaha žyćcia. Naprykład, u Ciurychu miedyjanny zarobak IT-śpiecyjalista składaje bolš za 10 tysiač jeŭra bruta.
Padachodny padatak zaležyć ad pamieru hadavoj zarpłaty, rehijona (kantona), horada i municypaliteta. U Ciurychu, naprykład, roźnica pamiž bruta i nieta zarobkam paśla vyliku ŭsich padatkaŭ składaje kala 23-25%. Zvyčajna na padatki sychodziać dźvie miesiačnyja zarpłaty. To-bok, žyvučy ŭ Ciurychu, ja dzieści kala 56 dzion u hodzie pracuju prosta na padatki.
«Znajści kvateru biez znajomstvaŭ ciažka pačatkoŭcu»
Pakul zdymaju ŭ siabra pakoj u trochpakajovaj kvatery na bierazie Ciurychskaha voziera za 20 chvilin ad horada. Arendnaja płata składaje 1100 jeŭra ŭklučajučy kamunalnyja pasłuhi.
Ale pakoj — heta časovy varyjant. Ciapier šukaju kvateru. Ale znajści žyllo ŭ Ciurychu — heta jak znajści pracu. Patrabujecca čas.
Znajści kvateru biez znajomstvaŭ ciažka pačatkoŭcu: niama kredytnaha rejtynhu, niama pieršych troch zarobkaŭ, niama rekamiendacyj ad papiarednich łendłordaŭ.
U Ciurychu šmat kvater zdajecca ŭ arendu biez mebli. Siaredniaja cana arendy kvatery zaležyć ad miesca znachodžańnia.
- 1-1,5 pakoja — 1650-2500 šviejcarskich frankaŭ (1750-2660 jeŭra)
- 2-2,5 pakoja — 2000-2800 šviejcarskich frankaŭ (2120-3000 jeŭra)
- 3-3,5 pakoja — 2600-3500 šviejcarskich frankaŭ (2760-3700 jeŭra)
- 4-4,5 pakoja — 3200-4250 šviejcarskich frankaŭ (3400-4500 jeŭra)
Składana acanić dakładnuju sumu vydatkaŭ. Na biahučy momant heta kala 2200 jeŭra na miesiac. Siudy ŭvachodziać arenda (1100 jeŭra), pradukty charčavańnia (500+ jeŭra), mabilnaja suviaź (60+ jeŭra), abaniemient u spa (120+ jeŭra).
Budu hladzieć pa situacyi: mahčyma, zdymu kvateru na ŭskrajku horada, dzie arenda nižejšaja i možna znajści štości bolšaje. Bałazie transpart chodzić idealna, tamu nieabaviazkova žyć u samim horadzie.
U Šviejcaryi pracuje pryncyp: važna nie jak daloka ja žyvu ad horada, a jak chutka ja mahu dabracca ŭ centr ciahnikami, jakija chodziać jak hadzińnik.
Ciurych u hetym płanie ŭtulny horad. Pa im zručna pierasoŭvacca dziakujučy raźvitoj sistemie hramadskaha transpartu, asabliva ciahnikami. Usio sinchranizavana, ja nikoli nie čakaju bolš jak 5 chvilin, kab pierasieści na inšy ciahnik, aŭtobus, kali kudyści padarožničaju.
Ja znaju kaleh-biełarusaŭ, jakija paśla 10 hadoŭ u Ciurychu kažuć, što nie ŭjaŭlajuć sabie žyćcia dzie-niebudź jašče. Kali jany padarožničajuć u inšuju krainu, im davodzicca iści na kampramisy, bo niama toj idealnaści, arhanizavanaści, jak u Šviejcaryi.
Kamientary
Heta praŭda ☺️. Dziakuj za artykuł, vielmi cikavy. A Uładzisłavu nasamreč paraiŭ by źniać kvateru nie ŭ samym Ciurychu, a ŭ nievialičkim haradku ci viosačcy kantona. Našmat praściej i tańniej. Pośpiechaŭ hieroju materyjała!