Tajamnica taho, čamu žančyny starejuć paźniej za mužčyn, mahčyma, raskrytaja
Vučonyja z Kalifornii zrabili niečakanaje adkryćcio, źviazanaje z «bijałahičnym hadzińnikam» žanočaha mozhu. Heta moža stać klučom da novych mietadaŭ baraćby ź niejradehienieratyŭnymi zachvorvańniami — i nie tolki ŭ žančyn.
U siarednim žančyny žyvuć na piać hadoŭ daŭžej za mužčyn i radziej sutykajucca z surjoznymi kahnityŭnymi parušeńniami i prablemami z sercam. Jak piša The Telegraph, daśledčyki z Kalifarnijskaha ŭniviersiteta vyśvietlili, što pryčyna hetaha chavajecca ŭ Ch-chramasomie.
Jak viadoma, u adroźnieńnie ad mužčyn, žančyny majuć dźvie pałavyja Ch-chramasomy, ale adna ź ich adklučajecca na rańnich stadyjach embryjanalnaha raźvićcia. Raniej ličyłasia, što jana zastajecca nieaktyŭnaj usio žyćcio.
Adnak novaje daśledavańnie amierykanskich vučonych pakazała, što ŭ starejučych samak myšej jana aktyvizujecca. Heta spryjaje vypracoŭcy važnaha białku, jaki abaraniaje kletki mozhu i padtrymlivaje ich funkcyjanavańnie, asabliva ŭ tych halinach, što adkazvajuć za navučańnie i pamiać.
U vyniku žanočy mozh «cikaje» pavolniej za mužčynski, što tłumačyć jaho bolšuju ŭstojlivaść da ŭzrostavych źmienaŭ. Heta adkryćcio taksama moža dapamahčy zrazumieć adroźnieńni pamiž pałami ŭ raźvićci dehienieratyŭnych zachvorvańniaŭ.
Pavodle danych daśledčykaŭ, aktyvacyja Ch-chramasomy pryvodzić da vypracoŭki białku Plp1, jaki ŭvachodzić u skład mijelinu — rečyva, što abaraniaje niervovyja kletki i zabiaśpiečvaje suviaź pamiž niejronami, a taksama adyhryvaje klučavuju rolu ŭ navučańni i pamiaci.
Vučonyja pajšli dalej i štučna pavialičyli kolkaść Plp1 u pažyłych myšej. Vyniki akazalisia ŭražvalnymi: kahnityŭnyja zdolnaści myšej značna palepšylisia, jany pačali aryjentavacca ŭ łabiryntach hetak ža, jak i maładyja. Pryčym anałahičny efiekt naziraŭsia i ŭ samcoŭ.
Daśledavańnie, apublikavanaje ŭ časopisie Science Advances, uzdymaje važnaje pytańnie pra toje, jak pałavyja adroźnieńni ŭpłyvajuć na raźvićcio zachvorvańniaŭ.
Vučonyja adznačajuć, što na praciahu doŭhaha času miedycyna ihnaravała ŭpłyŭ połu na bijałahičnyja pracesy, chacia razumieńnie hetych miechanizmaŭ mahło b značna palepšyć lačeńnie i prafiłaktyku mnohich chvarob.
Śpiecyjalistam daŭno viadoma, što chvaroba Alchiejmiera čaściej atakuje žančyn, a chvaroba Parkinsana — mužčyn. Adnak dahetul zastajecca šmat pytańniaŭ pra toje, jak mienavita pałavyja adroźnieńni, harmanalnyja i inšyja faktary vyznačajuć schilnaść da tych ci inšych zachvorvańniaŭ.
Daśledčyki adznačajuć, što razumieńnie hetych pracesaŭ moža dapamahčy ŭ raspracoŭcy bolš efiektyŭnych mietadaŭ dyjahnostyki, lačeńnia i prafiłaktyki ŭzrostavych chvarob jak u mužčyn, tak i ŭ žančyn.
Ciapier čytajuć
«Ludzi chočuć pieramovaŭ z tymi, chto maryć ich źniščyć fizična». Hutarka z Alaksandram Kabanavym pra žyćcio, «Biełpoł» i razychodžańnie ź Piatruchinym5
Kamientary