Мова44

З'явілася электронная бібліятэка помнікаў пісьменства, запісаных беларускай арабіцай

Такім чынам мовазнаўцы хочуць заахвоціць іншых даследчыкаў дзяліцца сваімі здабыткамі і напрацоўкамі з шырокай аўдыторыяй. 

Хамаіл канца XIX — першай паловы XX ст., сфатаграфаваны ва Уздзе. На ўнутраным баку верхняга вечка запісана «Napisaw hety chamail Molna Jakub Ždanowicz». На падставе слоў уладальніцы і імя перапісчыка вызначана, што ён быў перапісаны ў Клецку. Фота: Philology.by

Адкрыццё публічнага доступу да электроннай бібліятэкі арабскаграфічных помнікаў беларуска-татарскага пісьменства на сайце Philology.by прымеркавалі да Дня роднай мовы.

Прадстаўленыя ў электроннай бібліятэцы матэрыялы былі сабраныя падчас навуковых экспедыцый на тэрыторыі Беларусі пачынаючы з 2008 года. Але палявыя ўмовы і адсутнасць часу адбіліся на якасці алічбоўкі і апісання рукапісаў. На мэце было ў першую чаргу зафіксаваць знойдзеныя матэрыялы, захаваць для далейшага вывучэння прынамсі іх змест, зрабіць іх дасягальнымі для даследчыкаў, бо рукапісы пры адсутнасці неабходных умоў захоўвання часта псуюцца. 

Хамаіл пачатку XX ст., сфатаграфаваны ва Уздзе. Фота: Philology.by

Справу падтрымала татарская грамада.

Пры магчымасці знойдзеныя ў бібліятэках татарска-мусульманскіх грамадскіх аб’яднанняў або ў сямейных зборах манускрыпты здымаліся лічбавым фотаапаратам, і пазней частка з іх была апісаная ў друкаваных каталогах, такіх як «Рукапісы татараў Беларусі XVIII — пачатку XXI стагоддзя з дзяржаўных і грамадскіх кнігазбораў краіны» (2015) і «Тафсіры, кітабы і хамаілы з прыватных кнігазбораў» (2020).

Электронная бібліятэка ў пэўным сэнсе будзе працягам каталога 2020 года, у ёй будуць змяшчаюцца матэрыялы з прыватных збораў, якія не былі апісаныя раней.

Хамаіл другой паловы XIX — першай паловы XX ст., сфатаграфаваны ў Смілавічах. Фота: Philology.by

Матэрыялы для публікацыі падрыхтаваны вядучым навуковым супрацоўнікам сектара ўсходазнаўства Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа НАН Беларусі Міхаілам Тарэлкам пры ўдзеле загадчыка гэтага сектара Дзмітрыя Сеўрука і старшага навуковага супрацоўніка Ірыны Сынковай.

На сёння выкладзены ў вольны доступ тры помнікі беларуска-татарскага пісьменства: два хамаілы пачатку XX ст. і канца XIX — першай паловы XX ст. з Узды і хамаіл другой паловы XIX — першай паловы XX ст. са Смілавічаў. Гэта спіс будзе папаўняцца мовазнаўцамі.

Кожная публікацыя ўключае лічбавую копію рукапісу і яго апісанне.

Каментары4

  • татарын
    21.02.2025
    Не латинкой единой, хутчэй бы!
  • Faf
    22.02.2025
    Уродливые феминитивы на арабском будут?
  • Проста жыхар
    16.03.2025
    Faf, гэта не па-арабску, а па-беларуску.

Цяпер чытаюць

Падрыў «Паўночнага патоку»: сталі вядомыя кулісы дзёрзкай дыверсіі, роля Залужнага і Польшчы11

Падрыў «Паўночнага патоку»: сталі вядомыя кулісы дзёрзкай дыверсіі, роля Залужнага і Польшчы

Усе навіны →
Усе навіны

305 рублёў за цукарніцу, 456 за заварнік: цэны ў анлайн-краме Свята-Елісавецінскага манастыра шакуюць18

Аперацыя па пошуку салдатаў ЗША, што праваліліся ў балота ў Літве, доўжылася ўсю ноч2

Гэты маленькі звярок можа раскрыць сакрэт барацьбы са старэннем5

«Рыхтавацца да найгоршага»: Макрон заявіў, што ў Парыжы абмяркоўвалі планы падтрымкі Украіны без ЗША2

Беларусы выкупілі пад Мінскам дзевяць участкаў, каб жыць цеснай кампаніяй. Адно месца яшчэ вакантнае18

У нейрасетку GPT дадалі візуальны генератар. Паглядзіце, што ён можа20

Кот пароды мэйн-кун стаў рэкардсменам Кнігі Гінеса дзякуючы свайму хвасту1

Пуцін гістарычна аргументаваў планы Трампа анексаваць Грэнландыю3

У Беларусь зноў прыляцела нільская гусь. Але радавацца тут няма чаму3

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Падрыў «Паўночнага патоку»: сталі вядомыя кулісы дзёрзкай дыверсіі, роля Залужнага і Польшчы11

Падрыў «Паўночнага патоку»: сталі вядомыя кулісы дзёрзкай дыверсіі, роля Залужнага і Польшчы

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць