Прэмія імя Ежы Гедройця — найбуйнейшая незалежная літаратурная прэмія Беларусі, уручаецца з 2012 года. Сёлета яе ўручалі ў польскім Гданьску.
Галоўны прыз сёлета атрымаў Валянцін Акудовіч за кнігу «Трэба ўявіць Сізіфа шчаслівым», выдадзеную ў выдавецтве «Логвінаў».
Гэта фаліянт амаль у 400 старонак аднаго з самых уплывовых філосафаў Беларусі.
«Перадусім гэта кніга пра стварэнне дыскурсу сучаснага беларускага мыслення і герояў, якія яго стваралі, — пракаментаваў у свой час выхад доўгачаканага праекта ў сацсетках сам спадар Валянцін.
Ды гэтая кніга шмат пра што і пра каго, але найперш яна пра стваральнікаў… Пра тых, хто дабрахоць падняў з поду і ўскінуў сабе на плечы цяжар, які ён называе «мая краіна». З дня ў дзень яны рушаць з гэтым цяжарам усё вышэй і вышэй, каб аднойчы ўбачыць, як камень з грукатам зноў скоціцца долу. А значыць, трэба яшчэ раз вяртацца да пачатку пачаткаў… І мы вяртаемся!» — дадаў мысляр.
Сам пераможца на ўручэнні прэміі не прысутнічаў.
Другое месца — у Ганны Янкуты з кнігай «Час пустазелля», выдадзенай у выдавецтве «Янушкевіч».
У першай палове 2022 года пісьменніца Ганна Янкута жыла на пятым паверсе даваеннага дома ў варшаўскім раёне Макотаў. Адольваючы доўгія лесвічныя пралёты, яна набірала на тэлефоне нататкі. Фіксавала свае думкі і назіранні на чэках з крамы, кавалачках паперы, у польскіх і беларускіх гарадах, у варшаўскім геалагічным музеі.
Пасля ў вэрхале запісанага пачала вымалёўвацца гісторыя. Ніткі, якімі Ганна сшывала свае фрагменты ў адно, таксама былі рознага паходжання — адна дагістарычная, з геалагічнага музея, другая — геаграфічная, з вандровак па Беларусі і Польшчы, трэцяя — казачная, натхнёная нябачным суседам…
Так атрымалася кніга «Час пустазелля» — раман, напісаны на аснове дзённіка. Ці можна сфармуляваць інакш: сканструяваны дзённік, які спрабуе асэнсаваць бясчассе, у якім апынуліся беларусы пасля 2020 года.
Трэцяе месца дасталося Змітру Бартосіку з кнігай «Забіць упалмінзага», выдадзенай у серыі «Бібліятэка Свабоды».
«Забіць упалмінзага» — трэцяя кніга Змітра Бартосіка ў серыі «Падарожжаў Свабоды» пасля папярэдніх: «Быў у пана верабейка гаварушчы» і «Клініка кітайскага дантыста». Тут, як і ў ранейшых кнігах, апавядаецца пра невядомыя факты беларускай гісторыі на падставе дакументаў і галасамі жывых сведак, якіх на момант выхаду кнігі амаль не засталося. Гаворка ідзе пра апошнюю спробу ўратавання рэальнасці, якой яна была ў пасляваеннай Беларусі, — без інтэрпрэтацый. Дарэчы, ужо ў 2023 годзе кніга была зноў перавыдадзена (першае выданне выйшла ў 2022 годзе).
У гэтым годзе таксама давалася Спецыяльная прэмія ад «Еўрарадыё» — запіс аўдыёкнігі. Яе атрымаў «Гарэзлівы пацалунак» Евы Вайтоўскай — кніга, выдадзеная ў выдавецтве «Янушкевіч».
Акрамя згаданых выданняў, у шорт-лісце прэміі былі таксама кнігі «На прызбе ў Сілічах» Марыі Вайцяшонак (выдавецтва «Пфляўмбаўм») і «Вольнеры. Прадвесце» Валера Гапеева (выдавецтва «Янушкевіч»).
У складзе журы Прэміі Гедройця сёлета былі: літаратуразнаўца, доктарка філалагічных навук Ульяна Верына; беларусістка, літаратуразнаўца, ад’юнкт кафедры беларусістыкі Варшаўскага ўніверсітэта Катажына Дрозд-Урбаньска; філолаг, кандыдатка філалагічных навук, пісьменніца, перакладчыца Вера Жыбуль; літаратуразнаўца, крытык, драматург, галоўны рэдактар навуковага часопіса Studia Białorutenistyczne Сяргей Кавалёў; пісьменніца, паэтка, супрацоўніца праваабарончай арганізацыі Югася Каляда.
Прэмія Ежы Гедройця за найлепшую кнігу прозы па-беларуску ўручаецца з 2012 года, на сённяшні дзень гэта галоўная незалежная літаратурная ўзнагарода Беларусі. Патрон прэміі — Ежы Гедройць, вядомы публіцыст, палітык і паслядоўны прыхільнік добрасуседскіх зносін паміж Польшчай і Беларуссю, Літвой, Украінай.
Цяпер чытаюць
У Маладзечне ў пустым вагоне знайшлі 27-гадовага амерыканца, які нелегальна трапіў у Беларусь з Літвы10
Каментары