Вучоныя вызначылі, пад якімі гарамі могуць хавацца велізарныя запасы белага вадароду — экалагічна чыстага паліва, якое можа стаць рэвалюцыйнай альтэрнатывай выкапнёвым рэсурсам. Яго выкарыстанне можа кардынальна змяніць энергетычную галіну і дапамагчы змагацца з кліматычным крызісам.
Як піша CNN, белы вадарод, вядомы таксама як «натуральны» або «геалагічны», прыцягнуў увагу навукоўцаў адносна нядаўна. Толькі некалькі дзесяцігоддзяў таму з’явіліся першыя здагадкі, што ён можа існаваць у вялікіх колькасцях у зямной кары. З таго часу геолагі спрабавалі зразумець механізмы яго фарміравання і лакалізацыю буйных радовішчаў.
Каб высветліць, дзе менавіта могуць знаходзіцца вялікія запасы белага вадароду, каманда даследчыкаў выкарыстала камп'ютарныя мадэлі руху тэктанічных пліт. Яны вызначылі, што Пірэнеі, Альпы і частка Гімалаяў — гэта рэгіёны, дзе ёсць усе неабходныя ўмовы для ўтварэння гэтага паліва. Вынікі свайго даследавання вучоныя апублікавалі ў часопісе Science Advances.
Чым адметны белы вадарод?
Вадарод, які пры згаранні выдзяляе толькі ваду, даўно разглядаецца як экалагічна чыстае паліва, асабліва для энергаёмістых галін, такіх як авіяцыя і вытворчасць сталі.
Аднак асноўную частку камерцыйнага вадароду атрымліваюць з выкапнёвага паліва, і пры гэтым у атмасферу трапляе вялікая колькасць вуглякіслага газу. Гэта зводзіць на нішто яго экалагічныя перавагі. Таму белы вадарод, які натуральным чынам утвараецца ў зямной кары і можа здабывацца без значных шкодных выкідаў, мае вялікі патэнцыял.
Пра існаванне белага вадароду ўпершыню даведаліся ў 1987 годзе, калі ў Малі рабочы з цыгарэтай зазірнуў у новую свідравіну і выклікаў выбух. Пасля гэтага свідравіну засыпалі, але ў 2011 годзе зноў адкрылі, і яна дагэтуль пастаўляе вадарод для мясцовага паселішча.
Запасы гэтага газу ўжо знойдзены ў ЗША, Аўстраліі і Францыі, але галоўнай праблемай застаецца вызначэнне месцаў з дастатковай канцэнтрацыяй для прамысловай здабычы.
Белы вадарод можа ўтварацца ў выніку некалькіх працэсаў, у тым ліку радыеактыўнага распаду ў зямной кары. Але асноўная ўвага даследчыкаў была нададзена серпентынізацыі — хімічнай рэакцыі паміж вадой і жалезазмяшчальнымі пародамі мантыі, якая прыводзіць да ўтварэння вадароду.
Звычайна такія пароды знаходзяцца вельмі глыбока, дзе вадзе цяжка да іх дабрацца. Але геалагічныя працэсы, якія адбываюцца мільёнамі гадоў, могуць выносіць іх бліжэй да паверхні — напрыклад, калі кантыненты сутыкаюцца або разрываюцца, адкрываючы доступ да мантыі.
Будучыня белага вадароду
Даследчыкі падкрэсліваюць, што белы вадарод мае патэнцыял кардынальна змяніць энергетычную галіну, але галоўнае пытанне — ці ўдасца знайсці буйныя радовішчы, з якіх яго можна будзе здабываць у прамысловых маштабах.
Акрамя таго, навукоўцы разглядаюць магчымасць штучнай серпентынізацыі — гэта значыць бурэння свідравін у месцах, дзе мантыйныя пароды знаходзяцца блізка да паверхні, і запампоўвання ў іх вады для генерацыі вадароду.
Першасныя даследаванні ўжо ідуць у Францыі, на Балканах і ў ЗША. Новыя вынікі могуць дапамагчы геолагам знайсці самыя перспектыўныя рэгіёны для здабычы.
Але пакуль існуе шэраг праблем: неабходна распрацаваць надзейныя і эканамічна выгадныя метады здабычы, а таксама стварыць інфраструктуру для захоўвання і транспарціроўкі белага вадароду. Навукоўцы мяркуюць, што на камерцыялізацыю можа пайсці некалькі дзесяцігоддзяў.
«Мы не павінны чакаць імгненнага цуду. Нафта таксама доўгі час лічылася проста цікавым феноменам, пакуль не былі распрацаваны метады яе здабычы ў прамысловых маштабах. Магчыма, белы вадарод паўторыць гэты шлях», —
адзначае адзін з аўтараў даследавання геолаг з Цэнтра геанавук імя Гельмгольца (Германія) Франк Зваан (Frank Zwaan).
Цяпер чытаюць
Мабільны Анжалікі Мельнікавай з 19 сакавіка знаходзіцца на тэрыторыі Беларусі48
Каментары