Культура99

Стала вядома, што зробяць з яўрэйскімі надмагіллямі і фрагментамі брамы, знойдзенымі ў Мінску

Нягледзячы на гістарычную каштоўнасць і перыядычныя скандалы з будаўнічымі працамі, якія закранаюць старыя помнікі і пахаванні, чыноўнікі не плануюць надаваць ахоўны статус былым яўрэйскім могілкам.

У траншэі выяўленыя яўрэйскія надмагіллі і фрагменты гістарычнай могілкавай брамы. Фота: тэлеграм-канал «Спадчына»

Адказ Упраўлення культуры Мінгарвыканкама на зварот наконт земляных работ па Калектарнай вуліцы ўздоўж тэрыторыі былых яўрэйскіх могілак апублікаваў тэлеграм-канал «Спадчына».

Будоўля на месцы нядаўна знесенай Гістарычнай майстэрні імя Леаніда Левіна прывяла да пракладкі інжынерных сетак па ўскраіне былых могілак. У пачатку лютага ў выкапанай траншэі ў зямлі былі выяўленыя каля дзясятка яўрэйскіх надмагілляў (мацэваў), а таксама фрагменты гістарычнай могілкавай брамы.

У выніку розгаласу работы былі спыненыя, хоць чыноўнікі і адмаўлялі, што траншэя пракладзеная праз могілкі. 

Як паведамляецца ў адказе, прадстаўнікі Інстытута гісторыі НАН Беларусі правялі агляд тэрыторыі і прыйшлі да высновы, што ў траншэях і адвале грунту не зафіксаваны культурны слой, чалавечыя рэшткі ці іншыя археалагічныя знаходкі. Што выглядае даволі дзіўна, бо гаворка ідзе пра цэнтр горада.

Траншэя, выкапаная пад інжынерныя камунікацыі па ўскраіне колішніх могілак па Калектарнай вуліцы. Фота: тэлеграм-канал «Спадчына»

Што будзе з надмагіллямі і фрагментамі брамы

У адказе паведамляецца, што адміністрацыя Маскоўскага раёна разам з Міжнародным адукацыйным цэнтрам імя Яганэса Рау мае намер размясціць выяўленыя яўрэйскія мацэвы ў мемарыяльным парку на месцы могілак, на поўнач ад месца знаходкі, побач з раней выяўленымі надмагіллямі.

Фрагменты мураваных і металічных канструкцый, элементы дэкору колішняй брамы, якія б маглі дазволіць у будучыні дакладна рэканструяваць страчаны помнік, будуць выкарыстаныя ў будучай экспазіцыі Гістарычных майстэрняў імя Леаніда Левіна пасля заканчэння рэканструкцыі будынка.

Брама яўрэйскіх могілак да знішчэння. Фота з архіва Інстытута яўрэйскіх даследаванняў у Нью-Ёрку
Суаднясенне выяўленых фрагментаў з гістарычным фотаздымкам могілкавай брамы. Фота: тэлеграм-канал «Спадчына»

Гэта не першы выпадак, калі будаўнічыя работы закранаюць старыя помнікі і пахаванні. У 2019 годзе пры будаўніцтве трэцяй лініі метро тут былі раскапаныя надмагіллі і нават чалавечыя парэшткі. Але нягледзячы на гэта, чыноўнікі не плануюць надаваць ахоўны статус былым яўрэйскім могілкам.

Паводле інфармацыі, якая была перададзена чыноўнікам з Інстытута гісторыі, могілкам XIX — першай паловы XX стст. не надаецца статус помніка археалогіі. Але ў Кодэксе аб культуры насамрэч такога абмежавання няма.

У 2019—2020 гадах, як паведамляецца ў адказе, неаднаразова паступалі прапановы аб наданні тэрыторыі былых яўрэйскіх могілак статусу гісторыка-культурнай каштоўнасці. Аднак яны былі адхіленыя праз нібыта неадпаведнасць заканадаўству. 

Гэта азначае, што выпадкі будаўнічых работ на былых яўрэйскіх могілках, хутчэй за ўсё, паўторацца ў будучыні. Але ёсць і станоўчы момант: фрагменты гістарычнай брамы не закапаюць назад, а выставяць на паказ.

Каментары9

  • Грыша
    20.02.2025
    [Рэд. выдалена]
  • Отец Засандалий
    20.02.2025
    Опять холокост?
  • Gorliwy Litwin
    20.02.2025
    Навіна на НН (не вельмі прыемная) і яшчэ менш прыемны каментар пад ёй ад нейкага простага шчырага этнавяскоўца – з пазітыўным балансам лайкаў
    Ілюстрацыя як простыя шчырыя этнавяскоўцы ставяцца да габрэяў. Але прыкладна так сама яны ставяцца да “ляхаў”, да “жммудзінскіх летувісаў” і многіх іншых. Проста не трэба мець ілюзій на іх конт.
    "відьмаявідьма
    20.02.2025
    у маёй бабулечкі няма помніка... там жа - у лесе пахаваны мой тата, дзядуля... там бабулечка паказвала мне звычайныя замшэлыя камяні, кажучы - тут той пахаваны... тут тая...
    простым беларусам не было калі, як і за што (за якія шэкелі) ,,помнікі,, сааружаць
    мае продкі жывуць у памяці маёй"

Цяпер чытаюць

«Проста ў страўнік мышы заліваем дозу алкаголю». Навуковец — нясумна пра азэмпік, тлушч, алкаголь і змену генаў1

«Проста ў страўнік мышы заліваем дозу алкаголю». Навуковец — нясумна пра азэмпік, тлушч, алкаголь і змену генаў

Усе навіны →
Усе навіны

Білі Айліш знялася ў роліку пад песню беларусаў1

У «Мінск-Свеце» пабачылі дзіўную жывёлу: мінчукі спрачаюцца, хто гэта можа быць13

СМІ раскрылі просты і рэалістычны план, як Трамп зможа заставацца прэзідэнтам ЗША да 2037 года29

«Сядзеў сем разоў за крадзяжы». Каларытны беларус трапіў ва ўкраінскі палон, паваяваўшы тыдзень2

Былы палітвязень Віктар Лосік распавёў пра сваё вызваленне і пераезд з сям'ёй у Польшчу

Рабаў расказаў, якім будзе надвор'е ў красавіку1

Сакрэтны дакумент Пентагона паказаў рэзкую змену ваенных прыярытэтаў ЗША7

«Харчразвёрстка на банкаўскім узроўні». Лойка патлумачыла, як разумець першыя заявы Галоўчанкі на чале Нацбанка9

Першая спроба вадалазаў дабрацца да патанулай машыны ў Падброддзі аказалася няўдалай7

больш чытаных навін
больш лайканых навін

«Проста ў страўнік мышы заліваем дозу алкаголю». Навуковец — нясумна пра азэмпік, тлушч, алкаголь і змену генаў1

«Проста ў страўнік мышы заліваем дозу алкаголю». Навуковец — нясумна пра азэмпік, тлушч, алкаголь і змену генаў

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць